เเคทะเล
จาก ฐานข้อมูลชนิดพืชในศูนย์ศึกษาระบบนิเวศป่าชายเลนตำบลลีเล็ดอำเภอพุนพินจังหวัดสุราษฎร์ธานี
ชื่อไทย : เเคทะเล
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dolichandrone spathacea
อาณาจักร : Plantae
ชื่อวงศ์ : Bignonniaceae
- ต้น ต้นแคทะเล หรือ ต้นแคน้ำ จัดเป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบขนาดเล็กถึงขนาดกลาง มีความสูงของต้นประมาณ 4-20 เมตร แตกกิ่งก้านน้อยและต่ำ เป็นเรือนยอดแผ่กว้าง กิ่งอ่อนมักมีเมือกเหนียว แต่ละส่วนเมื่อแห้งจะเปลี่ยนเป็นสีดำ ส่วนเปลือกเป็นสีเทาเรียบหรือแตกเป็นร่องตื้น ๆ และมีช่องอากาศอยู่ตามลำต้น โดยต้นแคทะเลมักจะขึ้นตามชายป่าโกงกางด้านในหรือตามริมแม่น้ำที่น้ำทะเลท่วมถึง หรือขึ้นกระจายอยู่ห่าง ๆ ตามแนวหลังป่าชายเลน มีเขตการกระจายพันธุ์เป็นวงกว้าง โดยจะพบได้ตั้งแต่ประเทศอินเดีย ศรีลังกา พม่า เวียดนาม ภูมิภาคมาเลเซีย หมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ส่วนในประเทศไทยจะพบต้นแคทะเลได้เฉพาะทางภาคกลางและภาคใต้ในแถบจังหวัดชายฝั่งทะเล
- ใบ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงตรงข้ามกัน ก้านใบยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร มีใบย่อยประมาณ 2-4 คู่ และมีขนาดไม่เท่ากัน ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปไข่ถึงรูปใบหอก ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2.5-7 เซนติเมตร และยาวประมาณ 7-16 เซนติเมตร ปลายใบแหลมยาว ส่วนโคนใบเบี้ยวหรือแหลมถึงกลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบมีลักษณะเกลี้ยง มีต่อมประปรายบนเส้นกลางใบด้านล่างของท้องใบ และก้านใบย่อยมีความยาวประมาณ 0.4-1 เซนติเมตร
- ดอก ออกดอกเป็นช่อยาวประมาณ 2-4 เซนติเมตร แต่ละช่อมีดอกประมาณ 2-8 ดอก ส่วนก้านดอกย่อยยาวประมาณ 1.5-3.5 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงมีลักษณะคล้ายกาบรูปขอบขนาน ยาวประมาณ 3-9 เซนติเมตร ส่วนกลีบดอกเป็นรูปแตรสีขาว หลอดกลีบส่วนโคนเรียวแคบ ยาวประมาณ 8-13 เซนติเมตร และหลอดกลีบส่วนปลายจะบานออกเป็นรูประฆัง ยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร ปลายแยกเป็นกลีบ 5 กลีบตื้น ๆ เกสรตัวผู้ไม่ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก โดยเกสรตัวผู้ที่เป็นหมันจะลดรูป จานฐานดอกเป็นรูปเบาะ ส่วนก้านเกสรตัวเมียจะเป็นรูปเส้นด้ายเรียวยาว ยื่นเลยพ้นปากหลอดกลีบไปเล็กน้อย โดยจะออกดอกเกือบตลอดทั้งปี แต่จะออกมากในช่วงเดือนเมษายนจนถึงเดือนพฤษภาคม
- ผล ผลเป็นฝักเรียวยาวและโค้งงอ ฝักกว้างประมาณ 2-3 เซนติเมตรและยาวประมาณ 30-60 เซนติเมตร ฝักเมื่อแห้งจะแตกออกเป็นสองซีกและบิดเป็นเกลียว ภายในฝักมีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดมีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หนา แบน และมีปีก กว้างประมาณ 0.6-0.8 เซนติเมตรและยาวประมาณ 1.3-1.8 เซนติเมตร โดยจะออกผลในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนกันยายน
สรรพคุณของเเคทะเล
- รากช่วยบำรุงโลหิต (ราก)
- เมล็ดใช้เป็นยาแก้อาการปวดประสาท
- ช่วยแก้โรคชัก (เมล็ด)
- ราก ดอก ใบ ใช้เป็นแก้ไข้ (ราก, ดอก)
- ช่วยขับเสมหะ (ราก)
- ใบใช้ทำเป็นยาบ้วนปากได้ (ใบ)
- ช่วยแก้โลหิต (ราก)
- เปลือกใช้เป็นยาแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ (เปลือก)
- ช่วยแก้อาการคัน (ใบ)
- ใบใช้ทำเป็นยาพอกรักษาแผล (ใบ)
ประโยชน์ของเเคทะเล
- ดอกและยอดสามารถนำมาใช้รับประทานเป็นผักได้
- ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับ
- เนื้อไม้ของต้นแคทะเลสามารถนำมาใช้ทำเป็นเครื่องเรือนและหีบสำหรับใส่สิ่งของได้
แหล่งที่มาของภาพ
https://medthai.com/images/2013/12/%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5.jpg
https://medthai.com/images/2013/12/%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3.jpg
https://medthai.com/images/2013/12/%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5.jpg
https://medthai.com/images/2013/12/%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5.jpg
อ้างอิงเนื้อหา
ป่าชายเลนนิเวศวิทยาเเละพรรณไม้:สรายุทธ บุณยะเวชชีวิน เเละ รุ่งสุริยา บัวสาลี
