กระดังงาไทย
จาก การจัดเก็บข้อมูลพรรณไม้ป่าภาคใต้ในอุทยานแห่งชาติแก่งกรุงอำเภอวิภาวดีจังหวัดสุราษฎร์ธานี
ชื่อไทย : กระดังงาไทย กระดังงาใบใหญ่ สะบันงา
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cananga odorata (Lam.) Hook.f. & Thomson var. odorata
ชื่อวงศ์ : ANNONACEAE
ไม้ต้นไม่ผลัดใบ สูงถึง 18 ม. เรือนยอดเกะกะ มีทั้งกิ่งแผ่กว้างในแนวนอนหรือปลายห้อยลง แตกกิ่งดกใกล้ที่ปลายลำต้นแหลมเรียว
- เปลือก สีเทาอ่อน เรียบ เปลือกในสีเหลืองอ่อน มีเส้นใย
- ใบ ออกแผ่แบนหรือห้อยลง รูปขอบขนานถึงรูปไข่แคบ กว้าง 4-8 ซม. ยาว 8-20 ซม. ปลายเรียวแหลมสั้น โคนกลมถึงทู่หรือค่อนข้างรูปหัวใจตื้น เบี้ยวเล็กน้อย กิ่งอ่อนมีขนเล็กน้อย ใบแก่คล้ายแผ่นหนัง มันเงาด้านบน เกลี้ยงทั้งสองด้านหรือมีขนกระจายบนเส้นใบ มักมีต่อมขนเล็กๆที่ง่ามเส้นใบ เส้นกลางใบเป็นร่องด้านบน เส้นใบ 8-11 คู่ทำมุมแหลมชันกับเส้นกลางใบ นูนทั้งสองด้าน เส้นใบย่อยเล็กละเอียด เห็นชัดทั้งสองด้าน ก้านใบยาว 1-1.7 ซม. มีขนละเอียด
- ดอก ขนาดถึง 8 ซม. สีเขียวอ่อน ตอนแรกไม่มีกลิ่น สีจะค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีเหลืองทองและกลิ่นหอมมากเมื่อดอกแก่ ออกเป็นช่อสั้นห้อย ไม่แตกแขนง ก้านช่อดอกแข็ง ยาวถึง 3 ซม. ออกตรงซอกใบล่างๆ หรือตามกิ่งเปล่า กลีบเลี้ยง 3 กลีบ รูปไข่ยาวประมาณ 7 มม. ปลายโค้งกลับ โคนเชื่อมกัน ไม่ซ้อนกัน มีขนทั้งสองด้าน กลีบดอก 6 กลีบ คล้ายสายเข็มขัดแคบ ค่อนข้างเท่ากัน กว้าง 0.5-1 ซม. ยาว 3-8 ซม. ค่อยๆยาวขึ้น ห้อยลงหรือบานออกแต่ไม่ซ้อนกัน มีขนเล็กน้อยทั้งสองด้าน มีจุดสีน้ำตาลอมม่วงที่โคนด้านใน เกสรตัวผู้จำนวนมาก ยาวประมาณ 3 มม. เป็นแถบแคบปลายแหลมสั้น เป็นก้อนแน่นคล้ายหมอนล้อมเกสรตัวเมียหลายอัน รูปขอบขนานยาวประมาณ 4 มม. แนบชิดกัน ก้านเกสรตัวเมีย ยอดเกสรตัวเมียรูปกระบองเชื่อมกันเป็นรูปจาน
- ผล ยาว 1.5-2.5 ซม. ก้านผลยาว 1.2-1.8 ซม. ออกเป็นช่อแน่นมีถึง 20 ผล ตัวผลรูปไข่ถึงรูปขอบขนานหรือรูปไข่กลับ เกลี้ยงเรียบ สีเขียวเข้ม เมื่อสุกสีออกดำ ผนังผลบาง ด้านในนุ่ม เมล็ดแข็งสีน้ำตาลมีถึง 12 เมล็ด เรียง 2 แถว มีเยื่อเป็นน้ำมันหุ้ม
พบทั่วไปในภาคใต้ ในป่าดิบ ส่วนมากขึ้นตามชายป่า นิยมปลูกประดับตามถนนหรือในสวน แต่ละดอกใช้เวลาหลายสัปดาห์กว่าจะโตเต็มที่หลังจากบานและจะมีกลิ่นหอมเมื่อแก่แล้ว ไม้ป่าจะหาข้อแตกต่างจากไม้ปลูกยาก แต่จะมีเรือนยอดแคบกว่า มีกิ่งห้อยน้อย ดอกมีกลิ่นอมเปรี้ยว ผลและเมล็ดเล็กกว่า
แหล่งที่มาของภาพ
http://puechkaset.com/wp-content/uploads/2015/03/ดอกกระดังงาไทย.jpg
https://www.flickr.com/photos/3point141/5505547246
http://puechkaset.com/wp-content/uploads/2015/03/ต้นกล้ากระดังงาไทย.jpg
