ชะเนียง

ชื่อไทย : ชะเนียง เนียง พะเนียงขางแดง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Archidendron jiringa (Jack) I.C.Nielsen
ชื่อวงศ์ : LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE
ไม้ต้นเล็ก สูงได้ถึง 15 ม.

• เปลือก สีเทาอมชมพูถึงน้ำตาลอมส้ม เรียบหรือแตกเป็นแผ่นเล็ก
• ใบ ช่อใบประกอบ 1 คู่ ยาวได้ถึง 20 ซม. มีใบย่อย 2-3 คู่ ออกตรงข้าม กว้าง 3-7 ซม. ยาว 6-20 ซม. รูปไข่ถึงรูปรีหรือขอบขนาน ปลายเรียวสั้้น โคนทูู่หรือกลม ค่อนข้างเบี้ยว ยอดอ่อนสีม่วง ห้อยแกว่ง ใบแก่บางคล้ายกระดาษ เกลี้ยงทั้งสองด้าน เส้นใบ 6-10 คู่ ไม่ขนานกัน โค้งและเชื่อมกัน นูนด้านบน ก้านใบย่อยยาว 4-6 มม. แกนกลางใบยาว 2-7 ซม. เกลี้ยง มีต่อมกลมขนาด 2 มม. ใกล้โคนและที่ยอด (เห็นชัดใบยอดอ่อน) และมักมีต่อมเล็กกว่าระหว่างคู่ใบด้านบน กิ่งสีน้ำตาลอ่อน เกลี้ยงกลมเมื่อตัดขวาง มีสันตื้นใต้รอยแผลใบ
• ดอก สีขาวออกเขียวถึงสีครีม ออกเป็นช่อกระจุกเล็ก บนก้านยาว 3-5 มม. รวมเป็นช่อแตกแขนง ยาวได้ถึง 30 ซม. ที่ซอกใบแก่หรือใต้ก้านใบ มี 3-7 ดอกต่อหนึ่งช่อกระจุก ดอกไม่มีก้าน กลีบเลี้ยงยาวประมาณ 2 มม. รูปถ้วยหรือรูประฆังกว้าง ปลายเป็นซี่แหลม มีขนกระจายไปยังปลาย กลีบดอกยาวประมาณ 5 มม. รูปกรวย มีพูแหลมพับกลับ ยาวประมาณ 2 มม. มีเส้นชัด เกลี้ยงทั้งหมด หรือมีขนเล็กน้อยเฉพาะที่ปลายพู เกสรตัวผู้ยาวประมาณ 8-10 มม. โคนเป็นหลอดยาวเท่าหลอดกลีบดอก รังไข่ยาวประมาณ 1 มม. มีก้าน ยาว 2 มม. เกลี้ยง
• ผล กว้างถึง 5 ซม. ยาวได้ถึง 25 ซม. บิดเป็นเกลียวหรือเป็นวง รูปคล้ายสายเข็มขัด พองตรงเมล็ด จักเป็นพูลึกระหว่างเมล็ดที่ขอบด้านหนึ่ง สีน้ำตาลเข้มหรือน้ำตาลอมม่วงด้านนอก ด้านในสีออกเทา เนื้อหนาคล้าย หนังบาง เกลี้ยง แก่จัดแตกตามขอบด้านเดียวและร่วงเป็นชิ้นๆ เมล็ด ยาว 2.8-3.5 มม. สีน้ำตาลแดง กลม มีกลิ่นคล้ายกระเทียมเมื่อทำให้แตก

พบทั่วไปในป่าดิบเดิมที่สมบูรณ์และป่ารุ่น สูงถึง 1,000 ม. ที่พบมากในบางพื้นที่ อาจนำมาปลูกเสริมเพื่อเก็บเมล็ดที่มีกลิ่น

---

---

http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/Picture/jackth/S03_8431.jpg
http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/Picture/jackth/S03_8439.jpg
http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/Picture/jackth/S03_8390.jpg
http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/Picture/jackth/S03_8437.jpg