พระเจ้าห้าพระองค์
จาก การจัดเก็บข้อมูลพรรณไม้ป่าภาคใต้ในอุทยานแห่งชาติแก่งกรุงอำเภอวิภาวดีจังหวัดสุราษฎร์ธานี
ชื่อไทย : พระเจ้าห้าพระองค์ ตะโก สะกวน แสนตาล้อม
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dracontomelon dao (Blanco) Merr. & Rolfe
ชื่อวงศ์ : ANACARDIACEAE
ไม้ต้น ขนาดใหญ่ สูงถึง 40 ม. ผลัดใบช่วงสั้น เรือนยอดแน่นกลม ลำต้นสูงตรง มักเป็นร่องที่โคน เกิดพูพอนใหญ่ตามอายุ สูงถึง 5 ม.
- เปลือก สีน้ำตาลอมส้มอ่อน ถึงสีออกเทา เรียบหรือลอดออกเป็นแผ่นบาง เปลือกในสีชมพูถึงสีน้ำตาลอมแดงอ่อน มีจุดน้ำเลี้ยงเป็นยางใสกระจาย
- ใบ ประกอบแบบขนนกปลายคี่ ยาว 35-60 ซม. ออกสลับ ดกใกล้ปลายกิ่ง มีใบย่อย 4-9 คู่ ออกสลับหรือตรงข้าม รูปไข่ถึงรูปขอบขนานหรือรูปใบหอก กว้าง 2.5-5 ซม. ยาว 6-16 ซม. ปลายเรียวแหลม โคนกลมเบี้ยว ขอบเรียบ (ยกเว้นตอนเป็นต้นกล้า) ใบอ่อนสีอมชมพู มีขนสั้นสีน้ำตาล ใบแก่หนาคล้ายแผ่นหนังบาง เกลี้ยงหรือมีขนละเอียดโดยเฉพาะบนเส้นใบด้านล่าง มักมีกระจุกขนตามซอกเส้นใบ เส้นกลางใบนูนด้านบน เส้นใบ 6-12 คู่ โค้งชัน ชัดทั้งสองด้าน ก้านใบย่อยยาวน้อยกว่า 0.5 ซม. (ใบย่อยที่ปลายยาวถึง 1.7 ซม) มีขนละเอียดหรือค่อนข้างเกลี้ยง ก้านช่อใบยาว 8-10 ซม. แบนและเป็นร่องด้านบน โคนก้านบวม กิ่งใหญ่แข็ง มีรอยแผลเป็นที่ใบร่วงชัด เมื่ออ่อนมีขนละเอียด
- ดอก สีขาวออกเขียวถึงสีครีมหรือสีเหลืองอ่อน รูประฆัง กลิ่นหอมอ่อน ดอกสมบูรณ์เพศ ออกเป็นช่อแตกแขนงเรียวยางถึง 60 ซม. ที่ซอกใบบนๆ มักออกพร้อมกับใบอ่อนหรือก่อนใบอ่อนเล็กน้อย ก้านดอกยาวถึง 4 มม. กลีบเลี้ยงปลายมีพูรูปสามเหลี่ยมหรือรูปไข่ 5 พู ยาวประมาณ 4 มม. มีขนละเอียดนุ่มด้านนอก ด้านในเกลี้ยง กลีบดอกรูปใบหอก 5 กลีบ ยาว 7-10 มม. ยากว่าเกสรตัวผู้และก้านเกสรตัวเมียเล็กน้อย ตั้งตรงและแนบกัน ยกเว้นที่ปลายซ้อนทับกันในตาดอก เกลี้ยงทั้งสองด้าน เกสรตัวผู้ 10 อัน ก้านชูอับเรณูเล็กเรียว ยาวประมาณ 7 มม. สมบูรณ์ทุกอัน อันที่ติดตรงกับกลีบดอกสั้นกว่าอันอื่น ฐานดอกคล้ายวงแหวน มีขนนุ่ม รังไข่รูปไข่ มี 5 ช่อง ยาวประมาณ 3 มม. เกลี้ยง มีก้านเกสรตัวเมีย 5 อันเชื่อมติดกันอยู่ที่ปลาย
- ผล กลม ยาว 2.5-4 ซม. มีจุดคล้ายเป็นเกล็ดเล็กรอบตรงกลางผลยาวเป็นสายสุกสีเหลืองถึงสีส้มอ่อน แล้วเป็นสีน้ำตาลขุ่น หนา เหนียว แข็ง ถึงมีเนื้อเป็นเส้นใย ด้านในผนังผลชั้นในใหญ่แข็งเป็นสามเหลี่ยม ปลายมีรู 5 รู
พบทั่วไปในป่าดิบที่ต่ำในภาคใต้ ชอบขึ้นริมน้ำ โดยเฉพาะในที่ๆ มีหน้าแล้งชัด ที่วัดถ้ำเสือ จ.กระบี่ เป็นตัวอย่างที่ดี ที่โคนต้นมีพูพอนใหญ่
http://www.dnp.go.th/flora/images/72c06b29a0d746e9ff43c2d5f3ee3dcc.jpg
http://www.dnp.go.th/flora/images/aa20141d91ce6ffc51d6e04c30bbe7c4.jpg
http://www.dnp.go.th/flora/images/0c44e0581a260483e5f45fecbf807d3b.jpg
http://www.dnp.go.th/flora/images/68490b88c69a3cb63a13614a915a0c15.jpg
