นมสวรรค์

ชื่อไทย : นมสวรรค์ ฉัตรฟ้า หัวลิง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Clerodendrum paniculatum L.
ชื่อวงศ์ : LABIATAE
เป็นไม้พุ่ม ลำต้นตั้งตรง สูงได้ถึง 0.5-4 เมตร เปลือกต้นเรียบ สีน้ำตาลแกมเขียว กิ่งอ่อนต้นอ่อนเป็นสี่เหลี่ยม ไม่ค่อยแตกกิ่งก้าน

• ใบ เป็นใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปฝ่ามือ รูปไข่กว้างหรือเกือบกลม ขอบใบหยักเว้าลึก 3-7 แฉก ปลายแฉกแหลม ฐานใบรูปหัวใจ ปลายใบแหลม ขอบใบจักฟันเลื่อย แผ่นใบมีขนและต่อมกระจายทั้งสองด้าน หลังใบเรียบสีเขียวเข้ม ใบด้านล่างมีขนสากคายมือ ท้องใบสีอ่อนกว่า
• ดอก เป็นช่อแบบแยกแขนงขนาดใหญ่ออกที่ปลายยอด สีแดงหรือส้ม รูปเป็นชั้นคล้ายฉัตรหรือรูปไข่ ก้านช่อเป็นเหลี่ยม กลีบดอกสมมาตรด้านข้าง มี 5 กลีบ มีขนกระจายด้านนอก กลีบดอกรูปขอบขนานแกมรูปไข่ มีขนและต่อมกระจายด้านนอก กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาว ปลายแยกเป็น 5 แฉก ขนาดไม่เท่ากัน เกสรเพศผู้มี 4 อัน สั้น 2 อัน ยาว 2 อัน ยาวโค้งพ้นปากหลอดกลีบดอก อับเรณูรูปขอบขนาน ยาวประมาณ 2 มิลลิเมตร เกสรเพศเมีย มีรังไข่เหนือวงกลีบ รังไข่ทรงรีเกือบกลม ยาวประมาณ 1 มิลลิเมตร เกลี้ยง ก้านเกสรเพศเมียยาวเท่า เกสรเพศผู้อันยาว หรือยาวกว่าเล็กน้อย ยอดเกสรแยกเป็น 2 แฉก สั้นๆ ใบประดับรูปไข่แกมรูปรี คล้ายใบ ยาว 1-5 เซนติเมตร ใบประดับย่อยรูปแถบยาวได้ประมาณ 1 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงรูประฆังสีส้มแดง มี 5 กลีบ โคนเชื่อมกัน หลอดกลีบเลี้ยงสั้นๆ ปลายแยก 5 กลีบ รูปใบหอก ยาวประมาณ 5 มิลลิเมตร มีต่อมและขนกระจาย
• ผล ผลสดรูปทรงกลม ขนาดเล็ก สีเขียว ผลผนังชั้นในแข็ง ทรงกลมๆ มี 2-4 พู เส้นผ่านศูนย์กลาง 5-9 มิลลิเมตร เมื่อสุกเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงินแกมเขียว หรือดำ มีเมล็ดเดียว แข็ง เมื่อสุกมีสีแดงคล้ำ