กระบก
วงศ์ : Irvingiaceae
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Irvingia malayana Oliv. ex A.W.Benn.
ชื่อสามัญ : Barking deer's mango, Wild almond
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่นๆ : หมากบก, กะบก, จะบก, ตระบก, จำเมาะ, ซะอัง, บก, มะมื่น, มื่น, มะลื่น, หมักลื่น, หลักกาย
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ต้น : ไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เป็นไม้ผลัดใบ ทรงเรือนยอดเป็นพุ่มแน่นทึบ มีความสูงของต้นประมาณ 10-30 เมตร ลำต้นเปลา เปลือกต้นมีสีเทาอ่อนปนสีน้ำตาลค่อนข้างเรียบ โคนต้นมักขึ้นเป็นพูพอน
ใบ : ใบเดี่ยวติดเรียงสลับกัน ลักษณะของใบเป็นรูปไข่หรือรูปรีแกมรูปขอบขนานจนถึงรูปใบหอก ใบกว้างประมาณ 2-9 เซนติเมตรและยาวประมาณ 8-20 เซนติเมตร เนื้อใบหนาเกลี้ยงทั้งสองด้าน ขอบใบเรียบ โคนใบมนแหลมหรือเว้าเล็กน้อย สอบเรียวไปทางปลายใบ ปลายใบแหลมทู่ ขอบใบเรียบ มีเส้นแขนงใบประมาณ 8-14 คู่ และมักมีเส้นแขนงปลอมแซมระหว่างกลาง เส้นใบย่อยเป็นแบบขั้นบันได เห็นได้ชัดจากด้านท้องใบ เมื่อใบแห้งจะเห็นเส้นร่างแหชัดทั้งสองด้าน ปลายใบเป็นติ่งมน มีหูใบ หูใบมีลักษณะพิเศษคือ ม้วนหุ้มยอด เรียวแหลม โค้งเล็กน้อยลักษณะเป็นรูปดาบ ยาวประมาณ 3 เซนติเมตร
ดอก : เป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกมีสีเขียวอมเขียวอ่อน มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ มีเกสรตัวผู้อยู่ 10 อัน
ผล : เป็นรูปกลมรี หรือค่อนข้างเป็นรูปไข่ ลักษณะแบนเล็กน้อย คล้ายกับผลมะม่วงขนาดเล็ก โดยผลอ่อนจะมีสีเขียว แต่เมื่อแก่แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ในผลมีเมล็ดและมีเนื้อหุ้มเมล็ดเละ ๆ เหมือนมะม่วง ในผลกระบกมีเมล็ด
การขยายพันธุ์ : วิธีการเพาะเมล็ด
สรรพคุณ
- 1. น้ำมันเมล็ดกระบกช่วยบำรุงสมอง (น้ำมันจากเมล็ด)
- 2. เนื้อไม้ช่วยทำให้เจริญอาหาร (เนื้อไม้)
- 3. ช่วยบำรุงหัวใจ (น้ำมันจากเมล็ด)
- 4. ช่วยรักษาริดสีดวงจมูก (น้ำมันจากเมล็ด)
- 5. ช่วยบรรเทาอาการหอบหืด (น้ำมันจากเมล็ด)
- 6. ช่วยให้ความอบอุ่นแก่ร่างกาย (เมล็ด)
- 7. ลูกกระบกใช้เป็นยาระบาย ด้วยการใช้ผลกระบกอ่อนประมาณ 1 กำมือ นำมาตมผสมกับพริกเกลือ แล้วใช้รับประทานสัปดาห์ละครั้ง (หากใช้เยอะมีฤทธิ์เป็นยาถ่าย) (ผล)
- 8. ช่วยฆ่าพยาธิในท้อง (เนื้อในเมล็ด) ช่วยขับพยาธิในเด็ก (เนื้อไม้) สามารถใช้ได้ทั้งคนและสัตว์ หากเป็นคนให้ใช้ผลกระบกไม่แก่หรืออ่อนมากเกินไปประมาณ 3 ลูก ตำผสมกับน้ำซาวข้าว 1 ถ้วยตาไก่ขนาดกลาง แล้วกรองเอาแต่น้ำมาดื่มกินก่อนนอนวันละครั้ง ติดต่อกัน 3 วัน ส่วนถ้าเป็นสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัขที่เป็นขี้เรื้อน ก็ให้ใช้สูตรเดียวกับคน แต่ให้เพิ่มปริมาณของผลกระบกเป็นเท่าตัว ใช้กินไม่เกินสามวันหายขาด (ผล)
- 9. ช่วยบำรุงไต (เนื้อในเมล็ด)
- 10. ช่วยแก้อาการคันตามผิวหนัง (ใบ)
- 11. เนื้อในเมล็ดมีรสร้อน ช่วยบำรุงเส้นเอ็น แก้เส้นเอ็นพิการ บำรุงไขข้อกระดูก แก้ข้อขัดได้ (เนื้อในเมล็ด)
แหล่งที่มาของภาพ
https://img.winnews.tv/files/site/d86269af6fe0c13a12c7b3c6afcb63e9.jpg
https://medthai.com/images/2013/10/รูปกระบก.jpg
http://www.phargarden.com/userfiles/image/images/ph203_Krabok/ph203_003.JPG
https://sites.google.com/site/treeofup/_/rsrc/1607068299638/krabk/กระบก_ใบ.JPG
http://f.ptcdn.info/541/030/000/1429542163-o.jpg
