บุกคางคก
วงศ์ ARACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ Amorphophallus paeoniifolius
ชื่อสามัญElephant yam
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่นๆ บุกหนาม บุกหลวง บุกคุงคก หัวบุก เบีย เบือ
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ บุกเป็นพืชป่าล้มลุกที่พบทั่วไปทุกภาคของประเทศ โดยขึ้นอยู่ตาม ชายป่า มีหัวใต้ดินสีน้ำตาล ใบเดี่ยว แผ่ออกไปคล้ายกับร่ม - หยักเว้าเข้าหาเส้นกลางใบ ก้านใบกลม อวบน้ำ ลักษณะกลมเรียว ยาวประมาณ 80-150 ซม. ลายสีเขียวและแดง ช่อดอกแทงจากหัวใต้ดิน ลักษณะเป็นแท่งสีแดงแกมสีน้ำตาล ก้านช่อสั้น ใบประดับรูปกรวยหุ้มช่อดอก ขอบหยักเป็นคลื่นและบานออก ผลเป็นผลสดเนื้อนุ่ม สีแดง พบมากในป่า หรือในสวนในภาคใต้ มีลักษณะคล้ายบุกบ้านมาก แต่ลำต้นจะไม่เหมือนกัน บุกบ้านมีลำต้นเกลี้ยง ไม่ขรุขระ เหมือนบุกคางคง
ประโยชน์ด้านอาหาร ต้นอ่อน เผา แล้วลอกเปลือกออก จิ้มน้ำพริก หรือลวกกะทิ แต่ต้องปอกเปลือกออกให้หมด ก่อนที่จะนำบุกมาปรุงอาหาร ควรจะนำมาต้มหรือลวกน้ำก่อน ต้มในขณะที่น้ำเดือด เพื่อไม่ให้เกิดอาการคัน แต่ไม่เป็นที่นิยมนำมาเป็นอาหารมากนักเนื่องจากหากขั้นตอนการปรุงไม่ถูกต้องจะทำให้เกิดอาการคันหรือแพ้ อย่างรุนแรง
สรรพคุณทางยา
- หัว ใช้กัดเสมหะ กัดเถาดานและเลือดก้อน หรือใช้หุงเป็นน้ำมันใส่บาดแผล กัดฝ้า กัดหนอง
เพาะขยายพันธุ์ การเพาะเมล็ดและใช้หัวหรือเหง้าตัดเป็นชิ้นๆ ไปปลูก
