โหระพา
วงศ์ LABIATAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ocimum basilicum Linn.
ชื่อสามัญ Common basil, Sweet basil
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่นๆ ห่อกวยซวย, โหระพาไทย, ห่อวอซุ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ เป็นพรรณไม้ล้มลุก ลำต้นตั้งตรงมีความสูง ลักษณะของลำต้น และกิ่งก้านเป็นเหลี่ยม แตกกิ่งก้านสาขามีมาก ผิวเปลือกลำต้นมีเป็นสีเขียวอมม่วง และมีขนปกคลุมทั้งลำต้นมีกลิ่นหอม ใบออกเป็นใบเดี่ยว มี ดอกออกเป็นช่อ ชั้น ๆ คล้ายฉัตร กลีบ มีสีขาวหรือสีแดงเรื่อ ผล พอดอกร่วงโรยก็จะติดผล เป็นสีน้ำตาล โหระพาเป็นพืชที่แพร่หลายเป็นอย่างมากในแทบทวีปเอเชียและตะวันตก มีต้นกำเนิดมาจากประเทศอินเดีย โหระพาเป็นไม้ล้มลุก มีอายุหลายปี ลำต้นและกิ่งก้าเป็นเหลี่ยม มีสีม่วงหรือแดงเข้ม
ประโยชน์ด้านอาหาร ใช้บริโภคเป็นผักสดหรือใช้ประกอบอาหารอื่นๆ ก็ได้ ทำให้อาหารมีรสชาติและกลิ่นหอมน่ารับประทานยิ่งขึ้น ใช้ใบปรุงอาหารเป็นผักชูรสได้หลายชนิด เช่น แกงเผ็ด แกงเลียง ผัด ทอด รับประทานสด เป็นเครื่องแนมอาหารคาวหรืออาหารว่างได้เป็นอย่างดี
สรรพคุณทางยา
- เมล็ด เมื่อแช่น้ำจะพองตัวใช้รับประทานแก้บิด ช่วยหล่อลื่นลำไส้
- ยอดอ่อน โหระพามาตำปิดแผลงูกัด หรือนำมาตำกับแมงดาตัวผู้ ใช้รับประทานและพอกประคบแก้พิษคางคก
- ใบสด มีน้ำมันหอมระเหย เช่น methyl chavicol และ linalool ฯลฯ ขับลมแก้ท้องอืดเฟ้อ
- สำหรับมารดาที่ให้น้ำบุตร นำใบโหระพามาต้มกับน้ำนมราชสีห์ รับประทานเพื่อเพิ่มปริมาณของน้ำนม
เพาะขยายพันธุ์ การเพาะเมล็ดและใช้กิ่งปักชำ
