พาโหม

จาก โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชผักป่าพื้นบ้านภาคใต้ที่มีอยู่ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี วิทยาลัยอาชีวศึกษาสุราษฎร์ธานี

Oxystelma esculentum.jpg

วงศ์ RUBIACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ Paederia linearis Hook.f.
ชื่อสามัญ
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่นๆ กระพังโหม จมูกปลาหลด จมูกปลาไหลดง กระเตียวเผือ ผักใหม เครือไส้ปลาไหล ตดหมูตดหมา
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ไม้เถาเลื้อยประเภทล้มลุกลำต้นมีขนาดเล็กลำต้นและใบมียางสีขาวและขยี้ดมดูมีกลิ่นเหม็นใบเป็นใบเดี่ยว รูปเรียวยาวหรือรูปหอกออกเป็นคู่ตรงข้ามใบสีเขียวเนื้อในบางก้านใบสั้นเส้นใบโค้งจรดกันที่ใกล้ๆขอบใบ ดอกออกเป็นช่อ ตรงซอกใบ หรือโคนก้านกลีบปลายแยกกันกลีบด้านนอกสีขาว กลีบด้านในสีม่วงแดงหรือสีชมพูประด้วยสีม่วงจุดสี น้ำตาล เป็นฝักยาวสีเขียว
ประโยชน์ด้านอาหาร ชาวใต้นำไปซอยละเอียดเป็นผักที่ใช้ผสมปรุงเป็นข้าวยำ ใบนำมาชุบแป้งทอด เจียวไข่ ส่วนดอกมีการรับประทานสดเป็นผักในบางท้องที่แต่ไม่เป็นที่นิยมมากนัก ยอดอ่อนใบอ่อน และดอกรับประทานเป็นผัก ออกยอดมากในช่วงฤดูฝน การปรุงอาหารคนโบราณใช้น้ำคั้นจากเถาและใบ มาผสมปรุงเป็นขนม ขี้หนูทำให้ขนมขี้หนูเป็นสีเขียวชาวเหนือ, ชาวอีสานและชาวใต้รับประทานยอดอ่อนและใบอ่อนเป็นผักสด ร่วมกับน้ำพริกชาวอีสานรับประทานร่วมกับลาบก้อย
สรรพคุณทางยา

  • เถาและใบ ใช้ตำคั้นเอาน้ำกิน ช่วยขับลมในท้อง แก้จุกเสียด ทั้งต้นแก้ตานร่วง ใบแก้พิษงู แก้ปวดฟัน แก้รำมะนาด รก ฝนหยอดตา แก้ตาซาง ตาแฉะตามัว

เพาะขยายพันธุ์ การเพาะเมล็ด

Oxystelma esculentum 01.jpg Oxystelma esculentum 02.jpg Oxystelma esculentum 03.jpg Oxystelma esculentum 04.jpg