ผ้าร้ายห่อทอง
วงศ์ PASSIFLORAEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ Passiflora foetida L.
ชื่อสามัญ
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่นๆ กะทกรก ผักแคบฝรั่ง เครือขนตาช้าง หญ้าถลกบาต
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ กระทกรกเป็นไม้ประเภทเถาเลื้อย เถาเล็กสีเขียว ใบเป็นใบเดี่ยว แยกเป็น ๓ แฉกคล้ายใบตำลึง ยาวประมาณ ๖ - ๗ ซ.ม. แผ่นใบมีขนละเอียดปกคลุมจับนุ่มมือออกเป็นข้อ ๆ ละใบสลับข้างกัน ก้านใบมีขนเห็นได้ชัด หูใบมีลักษณะเป็นแผ่น ปลายจักแหลม ๆ ขนาบอยู่ที่ฐานก้านใบ ระหว่างฐานใบกับลำต้นมีมือเกาะลักษณะเป็นเส้นม้วนงอ สำหรับเกาะให้เลื้อยขึ้นไปตามรั้วหรือต้นไม้อื่นที่อยู่ใกล้เคียง ดอกเป็นดอกเดี่ยว ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ๒ - ๓ เซนติเมตร มีกาบใบเป็นฝอยร่างแห ๓ กาบ กลีบเป็นเส้นฝอยละเอียดสีขาว วงในเป็นสีม่วง บอกในช่วงเช้าดอกออกตามซอกระหว่างก้านใบกับลำต้น เมื่อดอกโรยจะติดผล ผลมีลักษณะกลมเป็นพู มีกาบใบเจริญเติบโตตามผลหุ้มผลไว้ผลหนึ่ง ๆ มีหลายเมล็ด ออกดอกตลอดปี
ประโยชน์ด้านอาหาร ยอด ผลอ่อน ผลแก่ ผลสุก รวมทั้งรกหุ้มใช้เป็นอาหารประเภทลวกเป็นผักจิ้ม หรือกินสดและแกงเลียงรสชาติยอดมัน หวาน ส่วนผลสุกเปรี้ยวอมหวาน รับประทาน แก้กระหายน้ำได้
สรรพคุณทางยา
- รากและลำต้น ทั้งสดหรือตากแห้งชงดื่มเป็นน้ำชา เป็นยาธาตุ
- ใบ ตำพอกศรีษะแก้หวัด คัดจมูก
เพาะขยายพันธุ์ การเพาะเมล็ด
