เถาคัน

วงศ์ VITACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ Cayratia trifolia (Linn.) Domin
ชื่อสามัญ
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่นๆ ส้มเค้า ส้มน้ำออบ ส้มอ๊อบแอ๊บ ลูกเถาคัน
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ เถาคันพบ 3 ชนิด เป็นไม้เลื้อยเนื้ออ่อนเป็นข้อ ๆ ชอบเลื้อยพันไม้อื่น ก้านใบ 1 ก้าน มี 3 ใบ และระหว่างก้านใบมีหนวดเพื่อเกี่ยวกันไม้อื่น ใบสีเขียวเข้ม เป็นมันเรียบ กรอบเกรียม ขอบใบหยัก ขนาด 4x5 นิ้ว ดอกเป็นช่อสีขาว ออกจากข้อย่าน ผลกลมสีเขียว ผิวมันเรียบ ขนาดเท่าลูกมะเขือพวงสีเขียวแต่พอสุกสีดำ เจริญเติบโตได้ดี ดินชื้นแฉะ ป่ารกร้าง ชอบป่าชายเลน ผล ออกในช่วงต้นฤดูแล้ง ยางจากเถาจะทำให้ระคายเคืองผิวหนัง
ประโยชน์ด้านอาหาร ผลอ่อน ยอดอ่อน ผลสุก ผลอ่อนใช้ตำน้ำพริกและใส่ในแกง มีรสเปรี้ยว ยอดอ่อนใช้แกงเลียง ส่วนผลสุกกินเล่น (เปรี้ยวอมหวาน) การปรุงจะใส่เถาคันขณะน้ำแกงกำลังเดือดและต้องไม่เดิมน้ำอีก หากไม่เช่นนั้นจะคันเมื่อเวลารับประทาน
สรรพคุณทางยา

• เถาสดหรือเถาแห้ง ใช้ต้มกินน้ำช่วยขับปัสสาวะแก้นิ่วเป็นยา ฟอกโลหิตแก้ฟกซ้ำภายในขับเลือดเน่า ขับน้ำคาวปลา

เพาะขยายพันธุ์ เถาและการเพาะเมล็ด