นกจาบดินอกลาย
วงศ์ : Pellorneidae
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Pellorneum ruficeps Swainson, 1832.
ชื่อสามัญ : Puff-throated Babbler
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่นๆ :Streak-throated Jungle Babbler, Spotted Babbler
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Pellorneum ruficeps ชื่อชนิดมาจากรากศัพท์ภาษาละตินคือ ruf, -esc,-i หรือ rufus แปลว่าสีแดงหรือสีออกแดง และ =ceps แปลว่าหัว ความหมายคือ “นกที่บริเวณหัวมีสีแดงหรือออกแดง” พบครั้งแรกที่ประเทศอินเดีย ทั่วโลกมี 26 ชนิดย่อย ประเทศไทยพบ 8 ชนิดย่อย คือ
- Pellorneum ruficeps indistinctum Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากรากศัพท์ภาษาละตินคือ indistinctus แปลว่าไม่ชัด ความหมายคือ “สีค่อนข้างเรียบ” พบครั้งแรกที่จังหวัดเชียงราย
- Pellorneum ruficeps chthonium Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากรากศัพท์ภาษากรีกคือ =chthon, -o แปลว่าพื้นดินหรือโลก ความหมายคือ “อาศัยและหากินตามพื้นดิน” พบครั้งแรกที่จังหวัดเชียงใหม่
- Pellorneum ruficeps elbeli Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากชื่อบุคคล พบครั้งแรกที่จังหวัดเลย
- Pellorneum ruficeps ubonense Deignan ชื่อชนิดย่อยดัดแปลงจากชื่อสถานที่ที่พบครั้งแรกคือ จังหวัดอุบลราชธานี
- Pellorneum ruficeps euroum Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากรากศัพท์ภาษากรีกคือ eur, -o แปลว่าทิศตะวันออก พบครั้งแรกที่จังหวัดจันทบุรี
- Pellorneum ruficeps smithi Riley to ชนิดย่อยมาจากชื่อบุคคล พบครั้งแรกที่เกาะช้าง จังหวัดตราด
- Pellorneum ruficeps subochraceum Swinhoe ชื่อชนิดย่อยมาจาก sub เป็นรากศัพท์ภาษาละติน แปลว่าด้านล่าง และ ochraceus เป็นรากศัพท์ภาษาละตินสมัยใหม่ แปลว่าสีเหลืองซีด ความหมายคือ “นกที่ลำตัวด้านล่างมีสีเหลืองซีด” พบครั้งแรกที่เมืองตะนาวศรี ทางตอนใต้ของประเทศพม่า
- Pellorneum ruficeps acrum Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากรากศัพท์ภาษาละตินคือ acr, =a, -e แปลว่าปลายสุด พบครั้งแรกที่จังหวัดยะลา
กระจายพันธุ์
ตั้งแต่อินเดีย จีนด้านตะวันตกเฉียงใต้ และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ลักษณะทั่วไป
เป็นนกขนาดเล็ก (17 ซม.) กระหม่อมสีนาตาลแดงเข้ม คิ้วสีเหลืองอ่อน คอหอยสีขาว อกและสีข้างสีเหลืองและมีลายขีดสีน้ำตาลเข้มเด่นชัด ลำตัวด้านบนสีน้ำตาลแกมเขียว ท้องสีเหลืองอ่อน ขนบริเวณคอหอยออกคล้ายเป็นเครา แต่ละชนิดย่อยมีลักษณะ ขนาด จำนวน และความเข้มของลายขีดที่อกแตกต่างกัน
อุปนิสัยและอาหาร
พบตามป่าเบญจพรรณ ป่าดงดิบแล้ง ป่าดงดิบชื้น ป่าดงดิบเขา ป่าไผ่ และป่ารุ่น ตั้งแต่พื้นราบจนกระทั่งความสูง 1,800 เมตรจากระดับน้ำทะเล พบอยู่เป็นคู่หรือเป็นฝูงเล็ก ๆ หากินด้วยการกระโดดไปยังใบไม้แห้งที่ร่วงหล่นตามพื้นดิน ใช้ปากพลิกใบไม้ค้นหาแมลง เมื่อพบจะจิกกินเป็นอาหาร เวลาพักผ่อนจะเกาะตามกิ่งไม้พุ่ม ลูกไม้ หรือไม้พื้นล่าง ซึ่งไม่สูงจากพื้นดินมากนักและมักเป็นบริเวณที่ค่อนข้างรกทึบ ทำให้สังเกตเห็นตัวได้ยาก นอกจากจะได้ยินเสียงร้อง
การผสมพันธุ์
ผสมพันธุ์ในช่วงฤดูร้อนต่อฤดูฝนระหว่างเดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายน ทำรังเป็นรูปทรงกลมหยาบ ๆ อยู่ตามพื้นดินบริเวณโคนไม้พื้นล่างหรือพุ่มไม้ รังประกอบด้วยต้นหญ้าหรือต้นเฟิน เป็นโครงร่างแล้วคลุมด้วยใบหญ้าและใบไม้แห้ง มีทางเข้าออกทางด้านข้าง รังมีขนาดพอ ๆ กับแตงโมขนาดใหญ่
ไข่
รังมีไข่ 2-3 ฟอง ไข่สีขาว มีลายจุด ลายขีด และลายดอกดวงสีน้ำตาลหนาแน่นบริเวณไข่ด้านป้าน ขนาดของไข่โดยเฉลี่ย 16.2x21.6 มม. ทั้งสองเพศช่วยกันสร้างรังและฟักไข่ ใช้เวลาฟักไข่ 12-13 วัน ลูกนกที่ออกจากไข่ใหม่ ๆ ยังไม่มีขนคลุมลำตัว พ่อแม่จะช่วยกันหาอาหารมาป้อนจนกระทั่งอาย 12-13 วัน จึงจะทิ้งรังไป
สถานภาพ
เป็นนกประจำถิ่น พบบ่อยและปริมาณมาก ชนิดย่อย indistinctum พบทางภาคเหนือ (จังหวัดเชียงรายและพะเยา) ชนิดย่อย chthonium พบทางภาคเหนือ (จังหวัดเชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง แพร่ น่าน อุตรดิตถ์ สุโขทัย และทางตอนบนของจังหวัดตาก) ชนิดย่อย elbeli พบทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคเหนือตอนล่าง (จังหวัดเลยและเพชรบูรณ์) ชนิดย่อย ubonense พบทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (จังหวัดอุบลราชธานี) ชนิดย่อย euroum พบทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคกลางบริเวณด้านตะวันออกของลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ชนิดย่อย smithi พบนอกฝั่งทะเลภาคตะวันออกเฉียงใต้ (เกาะช้าง) ชนิดย่อย subochraceum พบทางภาคตะวันตก และชนิดย่อย acrum พบทางภาคกลางบริเวณด้านตะวันตกของลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา และภาคใต้
กฎหมาย
กฎหมายจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง
ลิงค์ข้อมูลเพิ่มเติม
นกจาบดินอกลาย
แหล่งที่มาของภาพ
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSn0ivG5i9AHPJuh6YZZiJWGh-gp-v-b3V1aon4kX6DA4hmxYyO&s
https://download.ams.birds.cornell.edu/api/v1/asset/133933671/1800
https://dktnfe.com/web59/wp-content/uploads/2014/09/puff_throated_babblerobi4.jpg
