นกปรอดเหลืองหัวจุก
วงศ์ : Pycnonotidae
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Pycnonotus melanicterus (Gmelin) 1789.
ชื่อสามัญ : Black-crested Bulbul
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่นๆ :-
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Pycnonotus melanicterus เชื่อชนิดมาจากรากศัพท์ภาษากรีกคือ melan, -o หรือ nmelas แปลว่าสีดำ และ icter, -i, -o, =us แปลว่า นกขมิ้นหรือสีเหลือง ความหมายคือ “นกที่มีสีดำ และสีเหลือง” พบครั้งแรกที่ประเทศศรีลังกา ทั่วโลกมี 12 ชนิดย่อย ประเทศไทยพบ 7 ชนิดย่อย คือ
- Pycnonotus melanicterus vantynei Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากชื่อบุคคล พบครั้งแรกทางตอนเหนือของประเทศลาว
- Pycnonotus melanicterus xanthops Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากรากศัพท์ภาษากรีกคือ Kanth, -o หรือ xanthos แปลว่าสีเหลือง และ op, =s แปลว่าการปรากฏหรือใบหน้า ความหมายคือ “นกที่มีสีเหลือง” พบครั้งแรกที่จังหวัดเชียงใหม่
- Pycnonotus melanicterus auratus Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากรากศัพท์ภาษาละตินคือ aur, -ar, -at, -e, -i หรือ aurum แปลว่าสีทอง และ -tus เป็นคำลงท้าย ความหมายคือ “นกที่มีสีทอง” พบครั้งแรกที่จังหวัดเพชรบูรณ์
- Pycnonotus melanicterus johnsoni (Gyldenstolpe) ชื่อชนิดย่อยมาจากชื่อบุคคล พบครั้งแรกที่จังหวัดนครราชสีมา
- Pycnonotus melanicterus elbeli Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากชื่อบุคคล พบครั้งแรกที่จังหวัดตราด
- Pycnonotus melanicterus negatus Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากรากศัพท์ภาษาละตินคือ nega แปลว่าคำปฏิเสธหรือไม่ยอมรับ และ -tus เป็นคำลงท้าย อาจหมายถึง “นกที่ยังไม่ได้รับการยอมรับการเป็นชนิดย่อย” พบครั้งแรกที่จังหวัดกาญจนบุรี
- Pycnonotus melanicterus caecilii Deignan ชื่อชนิดย่อยมาจากชื่อบุคคล พบครั้งแรกที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
กระจายพันธุ์
ในอินเดีย ศรีลังกา จีนตอนใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และหมู่เกาะซุนดาใหญ่
ลักษณะทั่วไป
เป็นนกขนาดเล็ก (19 ซม.) หัวมีหงอนขนยาวสีดำ หัวและคอสีดำ ลำตัวด้านบนสีน้ำตาลแกมเขียว ลำตัวด้านล่างสีเหลือง ตาสีขาวหรือ สีครีม ตัวไม่เต็มวัยจะเป็นสีเทา ชนิดย่อย johnsoni คอหอยเป็นสีแดง
อุปนิสัยและอาหาร
พบตามป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าดงดิบชื้น ป่าดงดิบแล้ง ป่าดงดิบเขา และ ป่ารุ่น ตั้งแต่พื้นราบจนกระทั่งความสูง 2,565 เมตรจากระดับน้ำทะเล พบเป็นคู่หรือเป็นฝูงเล็ก ๆ หากินตามพุ่มไม้และยอดไม้ ทั้งในระดับสูงและระดับปานกลาง เป็นนกที่มักส่งเสียงร้องตลอดเวลา “วิด-วีด-ติวีด” อาหาร ได้แก่ ผลไม้ โดยเฉพาะ ไทร หว้า ตะขบ ตาเสือเล็ก อบเชย และไม้เถาบางชนิด โดยใช้ปากเด็ด ผลไม้ออกจากขั้วแล้วกลืนกินทั้งผล นอกจากนี้ยังกินกลีบดอกไม้ น้ำหวานดอกไม้ โดยเฉพาะดอกทองหลางป่า และจิกกินตัวหนอนและแมลงตามกิ่งและยอดไม้ บางครั้งโฉบจับแมลงกลางอากาศ แต่ในระยะที่ไม่ไกลจากที่เกาะมากนัก
การผสมพันธุ์
ผสมพันธุ์ในช่วงฤดูร้อนต่อฤดูฝนระหว่างเดือนเมษายนถึงเดือนพฤษภาคม ทำรังเป็นรูปถ้วย ประกอบด้วยกิ่งไม้เล็ก ๆ ต้นหญ้า ใบไม้ และใบหญ้า กลางแอ่งมักรองด้วยใบไม้และใบหญ้า อีกชั้นหนึ่งเพื่อรองรับไข่ รังอยู่ตามง่ามของไม้ต้นและไม้พุ่ม สูงจากพื้นดินประมาณ 1-3 เมตรหรือมากกว่า แต่บางตัวทำรังในระดับต่ำมากราว 30 ซม. จากพื้นดิน
ไข่
รังมีไข่ 2-4 ฟอง ไข่สีชมพู บริเวณด้านป้านมีลายดอกดวงสีน้ำตาลแดง ขนาดของไข่โดยเฉลี่ย 15.7x20.9 มม. ทั้งสองเพศช่วยกันทำรัง ฟักไข่ และเลี้ยงดูลูกอ่อน ใช้เวลาฟักไข่ 12-13 วัน ลูกนกเมื่อออกจากไข่มาใหม่ ๆ ยังไม่มีขนคลุมลำตัวและยังช่วยเหลือตนเอง ไม่ได้ อายุ 14-15 วันจะสามารถบินได้และทิ้งรังไป
สถานภาพ
เป็นนกประจำถิ่น พบบ่อยและปริมาณมาก ชนิดย่อย vantynei พบทางภาคเหนือตอนบน (จังหวัดเชียงรายและพะเยา) นอกจากนี้ยังมี รายงานว่าเป็นนกอพยพช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ โดยพบที่จังหวัดเชียงใหม่และบางแห่งของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (จังหวัดสกลนครและอุบลราชธานี) ชนิดย่อย xanthops พบทางภาคเหนือ ยกเว้นบริเวณที่ชนิดย่อย vantynei มีกระจายพันธุ์อยู่ ลงมาจนถึงจังหวัดกำแพงเพชร ชนิดย่อย auratus พบทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ชนิดย่อย johnsoni พบทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่างและภาคกลาง (จังหวัดลพบุรี) ชนิดย่อย elbeli พบทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ ชนิดย่อย negatus พบทางภาคตะวันตก และชนิดย่อย caecili พบทางภาคใต้
กฎหมาย
กฎหมายจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง
ลิงค์ข้อมูลเพิ่มเติม
นกปรอดเหลืองหัวจุก
แหล่งที่มาของภาพ
http://www.lowernorthernbird.com/bird_picture/large/2015_01_04_06_05_17.jpg
http://www.oknation.net/blog/home/album_data/948/38948/album/45991/images/421373.jpg
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcRDKOJejy0bgxESCfbc-sm-pxKLMNdC1z4UP81UkJK_AWiLJG99
