เสาวรส

จาก ระบบฐานข้อมูลพืชสมุนไพรไทย อำเภอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี
Passion-fruit.png

วงศ์ : PASSIFLORACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Passiflora edulis Sims
ชื่อสามัญ : Passion Fruit, Jamaica honey-suckle, Yellow granadilla
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่น ๆ : กะทกรกฝรั่ง

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ต้น : เป็นไม้เลื้อยขนาดใหญ่ มีอายุประมาณ 4 - 5 ปี มีลำต้นเป็นเถาคล้ายกับกะทกรกไทย เถาแตกกิ่ง และมีหนามขนาดเล็กขึ้นปกคลุมห่างๆ เถาแตกมือเกาะบริเวณซอกใบ
ใบ : ใบเสาวรสแทงออกเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกันบนเถา แผ่นใบมีสีเขียว แยกเป็น 3 แฉก ปลายแฉกแหลม แผ่นใบค่อนข้างหนา สากมือและกรอบ
ดอก : จัดเป็นดอกสมบูรณ์เพศ สามารถผสมเกสรด้วยตนเองได้ดี ตัวดอกแทงออกเป็นดอกเดี่ยว ดอกแทงออกบริเวณซอกใบตามเถา ประกอบด้วยกลีบเลี้ยง ด้านนอกกลีบเลี้ยงมีสีเขียว ด้านในมีสีขาว และกลีบดอกสีครีมอมม่วง 5 กลีบ กลีบดอกเรียงสลับเป็น 2 ชั้น ถัดมาด้านในมีฝอยเป็นเส้นล้อมเป็นวงกลมจำนวนมาก โคนฝอยมีสีม่วง ปลายฝอยมีสีขาว ตรงกลางดอกมีเกสรตัวผู้ 5 อัน ส่วนเกสรตัวเมียมีปลายแยกเป็น 3 แฉก เมื่อบานจะส่งกลิ่นหอมอ่อนๆ
ผล : ออกเป็นผลเดี่ยว ผลมีรูปทรงกลมหรือรูปไข่ และอวบน้ำ ขนาดผลประมาณ 5 - 7 เซนติเมตร มีน้ำหนักผลประมาณ 35 - 115 กรัม ขึ้นอยู่กับขนาดผล ส่วนสีเปลือกแตกต่างกันตามสายพันธุ์ อาทิ พันธุ์สีม่วงจะมีเปลือกสีม่วงเข้ม ส่วนพันธุ์สีเหลืองจะมีเปลือกสีเหลืองสด เปลือกผลทุกพันธุ์ค่อนข้างหนา และ เป็นมัน ภายในผลประกอบด้วยเมล็ดจำนวนมากมีลักษณะเป็นรีรูปไข่ เมล็ดจะมีถุงคัพภะที่เป็นเนื้อเยื่อสีเหลืองอมส้ม และฉ่ำน้ำห่อหุ้มเมล็ดไว้ ส่วนเมล็ดด้านในมีสีดำ ทั้งนี้ เยื่อหุ้มเมล็ดจะให้รสเปรี้ยวจัด แต่บางพันธุ์ในปัจจุบันจะมีรสหวานมากกว่ารสเปรี้ยว และมีกลิ่นหอม เยื่อหุ้มเมล็ด และเมล็ดเป็นส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ทำน้ำผลไม้บริโภค
การขยายพันธุ์ : เป็นไม้ที่เติบโตได้ดีบนพื้นที่สูงที่มีอากาศอากาศหนาวเย็น เช่น ที่ราบเชิงดอยหรือบนดอยสูง ๆ โดยนิยมปลูกจากต้นกล้าที่เพาะเมล็ด รวมถึงต้นกล้าที่ได้จากการปักชำหรือการตอนเถา แต่ส่วนมากนิยมปลูกจากเมล็ดมากที่สุด

สรรพคุณ

1. เสาวรส ช่วยบำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่งสดใส
2. ช่วยในการชะลอวัย ชะลอการเกิดริ้วรอยแห่งวัยด้วยสารต่อต้านอนุมูลอิสระ
3. ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกายให้แข็งแรง
4. ช่วยในการบำรุงสายตา เนื่องจากมีวิตามินเอรวมอยู่ด้วย
5. น้ำเสาวรสช่วยให้นอนหลับสบายมากยิ่งขึ้น
6. น้ำเสาวรสช่วยเพิ่มความสดชื่นให้แก่ร่างกาย
7. ใช้ทำเนยเทียมจากเมล็ดเสาวรส
8. มีแคลเซียมซึ่งมีส่วนช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคกระดูกเสื่อมและกระดูกหัก
9. มีโพแทสเซียมสูง ช่วยให้มีสติปัญญา จิตใจร่าเริงแจ่มใส ด้วยการส่งออกซิเจนไปเลี้ยงที่สมอง
10. มีแมกนีเซียม ซึ่งช่วยในการเผาผลาญไขมันและเปลี่ยนเป็นพลังงาน
11. มีฟอสฟอรัสสูง ซึ่งช่วยส่งเสริมสุขภาพเหงือกและฟันให้แข็งแรง
12. นิยมนำมาดื่มเป็นน้ำผลไม้หรือใช้เป็นส่วนผสมในน้ำผลไม้รวม
13. ใช้ทำเป็นน้ำผลไม้ปั่น สำหรับวิธีทำน้ําเสาวรส อย่างแรกให้เตรียมเสาวรสที่สุกแล้ว 3 ลูก / น้ำเชื่อมครึ่งถ้วย / เกลือป่นหนึ่งช้อนโต๊ะ / น้ำต้มสุกแช่เย็นหนึ่งถ้วย หลังจากนั้นนำเสาวรสไปล้างให้สะอาดทั้งเปลือก แล้วนำมาผ่าครึ่งตามขวาง แล้วนำช้อนตักเมล็ดเนื้อเสาวรสและน้ำออกให้หมด แล้วนำมาปั่นกับน้ำต้มสุกจนละเอียด แล้วกรองกากและเมล็ดออกด้วยการใช้ผ้าขาวบางหรือกระชอน หลังจากนั้นนำน้ำเสาวรสที่กรองเรียบร้อยแล้วลงในเครื่องปั่น ใส่น้ำเชื่อม เกลือป่น น้ำแข็งตามลงไปปั่น เสร็จแล้วก็จะได้น้ำเสาวรสฝีมือของเราแล้ว
14. นำมาใช้แต่งกลิ่นหรือรสชาติในโยเกิร์ต น้ำอัดลม เป็นต้น
15. เนื้อเสาวรสนำไปทำขนมได้หลายชนิด เช่น เค้ก แยม เยลลี ไอศกรีม เป็นต้น
16. ใช้นำไปประกอบของหวาน เช่น นำเมล็ดเสาวรสมาใช้แต่งหน้าเค้ก
17. ใช้นำมาประกอบอาหาร เช่น การนำยอดเสาวรสไปแกงหรือกินกับน้ำพริก
18. เมล็ดของเสาวรสสามารถนำไปสกัดเป็นน้ำมันพืชได้
19. ใช้เป็นอาหารสัตว์ ด้วยการนำเปลือกไปสกัดสารเพกทินหรือนำมาตากแห้ง
20. เปลือกเสาวรสสามารถนำมาใช้ทำปุ๋ยหมักได้
21. ใช้ทำเป็นน้ำมันนวดผ่อนคลาย ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เนื่องจากมีคุณสมบัติในการช่วยผ่อนคลายได้ดี
22. ใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอางบางชนิด เช่น ผลิตภัณฑ์กันแดด ผลิตภัณฑ์บำรุงผิว ผลิตภัณฑ์รักษาสิว เป็นต้น
23. ช่วยในการสมานผิว รักษาเนื้อเยื่อผิวหนัง
24. ช่วยปรับสมดุลในร่างกายและลดอาการวิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้อาเจียน
25. ที่เปอร์โตริโก นิยมนำเสาวรสมาใช้ในการลดความดันโลหิต
26. ช่วยบรรเทาอาการโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
27. ช่วยในการฟื้นฟูตับและไตให้มีสุขภาพแข็งแรง
28. ช่วยในการกำจัดสารพิษในเลือด
29. ช่วยบรรเทาอาการปวด
30. ช่วยในการบำรุงปอด
31. ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด
32. ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง
33. ช่วยรักษาอาการหอบหืด
34. ใบสดนำมาใช้พอกแก้หิดได้
35. ดอกใช้ขับเสมหะ ช่วยแก้ไอได้
36. เมล็ดมีสารที่ทำหน้ายับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราได้ดี

ประโยชน์

1. นำไปประกอบของหวาน เช่น แต่งหน้าเค้ก ขนม หรือ ไอศกรีม เพื่อเพิ่มยอดขายได้
2. แต่งกลิ่น เช่น โยเกิร์ต น้ำอัดลม หรือน้ำผลไม้ต่าง ๆ
3. ใช้ทำเนยเทียม สกัดเป็นน้ำมันพืช จากเมล็ดเสาวรส
4. ทำปุ๋ยหมัก จากเปลือกของเสาวรส
5. สกัดเป็นส่วนผสมเครื่องสำอาง บำรุงผิวขาวใส ต่อต้านอนุมูลอิสระ
6. ใช้ประกอบอาหาร เพื่อเพิ่มคุณค่าทางอาหารได้อีก
7. ใช้ยอดเสาวรส เป็นผักสด จิ้มกับน้ำพริก อร่อยไปอีกแบบ
8. ดอก ช่วยแก้ไอ ขับเสมหะ ได้
9. ใบสด นำมาพอกแก้โรคหิด

คำแนะนำ

1. บางคนการรับประทานเสาวรสอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ทำให้รู้สึกสับสน วิงเวียนศีรษะ กล้ามเนื้อทำงานผิดปกติ ระดับของความรู้สึกเปลี่ยนแปลง ทำให้เกิดหลอดเลือดอักเสบ และมีรายงานพบว่าบางรายเมื่อรับประทานเข้าไปจะเกิดอาการง่วงซึม คลื่นไส้ อาเจียน หัวเต้นเร็วและผิดปกติ
2. หญิงตั้งครรภ์ไม่ควรรับประทานเด็ดขาด เพราะในเสาวรสมีสารเคมีบางตัวที่อาจทำให้มดลูกหดตัวได้
3. คุณแม่ที่กำลังอยู่ในช่วงของการให้นมบุตร ควรหลีกเลี่ยงการรับประทาน เพราะยังไม่มีข้อมูลใดๆ ยืนยันได้ว่าปลอดภัยต่อเด็ก แต่หากต้องการรับประทานก็สามารถปรึกษาแพทย์ก่อนเพื่อความแน่ใจ
4. ผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับการผ่าตัด ควรงดรับประทานอย่างน้อย 2 สัปดาห์ก่อนการผ่าตัด เพราะอาจส่งผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง โดยอาจไประงับฤทธิ์ยาสลบหรือยาตัวอื่นๆ ต่อสมองในช่วงที่กำลังผ่าตัดและหลังจากผ่าตัดได้
5. เสาวรสอ่อนบางสายพันธุ์มีสารประกอบไซยาไนต์อยู่ที่เปลือก จึงมีการห้ามไม่ให้รับประทานส่วนต่างๆ ของเสาวรสในแบบดิบๆ เพราะอาจทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้ ยกเว้นเนื้อและเมล็ดเท่านั้นที่สามารถกินดิบๆ ได้
6. การรับประทานติดต่อกันเป็นเวลานานอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งเต้านมได้ถึง 30% จึงควรทานอาหารประเภทอื่นๆ สลับสับเปลี่ยนกันไปอย่างเหมาะสม ไม่ควรรับประทานอาหารชนิดใดชนิดหนึ่งติดกันบ่อยๆ มากเกินไป
7. แม้ว่าเสาวรสจะมีรสชาติเปรี้ยว แต่กลับเป็นผลไม้ที่มีปริมาณของน้ำตาลค่อนข้างมากพอสมควร ดังนั้นในรับประทานไม่ควรเติมน้ำผึ้งหรือน้ำตาลมากจนเกินไป เพราะอาจทำให้ปริมาณของน้ำตาลในร่างกายพุ่งสูงขึ้นได้

ลิงค์ข้อมูลเพิ่มเติม

https://www.youtube.com/watch?v=exCl5VXP0t0

>>> เสาวรส <<<


Passion-fruit1.png Passion-fruit2.png Passion-fruit3.png Passion-fruit4.png

แหล่งที่มาของภาพ
https://health.mthai.com/app/uploads/2019/01/passion-fruit-2.jpg
http://topicstock.pantip.com/jatujak/topicstock/2010/09/J9675023/J9675023-13.jpg
https://sites.google.com/a/nmp.ac.th/nmp-botanical-gardens/_/rsrc/1496035831653/phrrn-mi-ni-swn-phvkssastr/seawrs/3-ใบ.JPG
https://health.mthai.com/app/uploads/2019/01/passion-friut-23.jpg
https://hkmcms.hrdi.or.th/fileman/Uploads/Images/Fruit/เสาวรส/เสาวรส3.jpg